قیر پالایشگاهی از تقطیر نفت خام به وجود می آید و مصارف مختلفی دارد که در این مقاله به توضیح آنها می پردازیم.
سنگین ترین برش نفت خام که به شکل جامد و نیمه جامد و به رنگ تیره و با منشا طبیعی و یا تولیدی موجود است، قیر نام دارد. این ماده در دمای محیط، جامد و با افزایش دما به حالت خمیری و سپس به شکل مایع در می آید. قیر در برابر نفوذ آب عملکرد بسیار قوی از خود نشان می دهد. قیر انواع مختلفی دارد که از مشتقات نفت حاصل می شود و در کارخانه های نفتی تولید می گردد. برای مثال، قیر پالایشگاهی کاربرد زیادی در آسفالت جاده ها، عایق کاری رطوبتی و… دارد.
برای مشاهده قیمت انواع قیر کلیک کنید.
انواع قیر
قیر خالص حاصل استخراج سنگ های معدنی مخصوص یا نفت می باشد و بر اساس منشا تشکیل، طبقه بندی می گردد. قیرهای خالص برای استفاده در موارد مختلف، تحت تاثیر فرایندهای متعدد قرار می گیرند. قیر پالایشگاهی، قیر دمیده، قیر محلول، قیر امولسیون، قیر پلیمری و… از انواع قیر محسوب می شوند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
۱. قیر پالایشگاهی
همان طور که گفته شد، قیر پالایشگاهی از نفت خام حاصل می شود. در واقع این قیر، حاصل تقطیر نفت خام است. در مرحله اول تولید قیر پالایشگاهی، مواد سبکی مثل پروپان و بنزین از نفت خام جدا می شوند. فرایند تقطیر نفت خام در فشار یک اتمسفری انجام می گیرد. در مرحله دوم نیز، نفت سفید و گازوئیل در فشاری نزدیک به خلا از هم جدا می شوند. در پایان این دو مرحله، ترکیبات ریزی به اسم آسفالتن باقی می ماند و در ماده روان و گریسی شکل به اسم مالتن شناور می شود و در نهایت قیر پالایشگاهی به دست می آید.
بعضی از انواع قیر در طبیعت و طی گذشت چند سال، به دلیل تبدیل آرام نفت خام و بخار شدن مواد فرار آن به دست می آیند که به آنها قیر طبیعی می گویند. قیر طبیعی نسبت به قیر پالایشگاهی ماندگاری بیشتری دارد. این نوع قیر، به صورت خالص در طبیعت یافت می شود، مثل قیر دریاچه ای.
۲. قیر مخلوط
از مخلوط کردن قیر خالص با نفت یا بنزین، قیر مخلوط به دست می آید. قیر مخلوط در دمای محیط به صورت مایع بوده و یا با درجه حرارت پایین مایع می شود. برای استفاده در انواع آسفالت های پوششی، از قیر مخلوط استفاده می گردد. روند سفت شدن قیر مخلوط به نوع ماده ای که با آن حل می شود، بستگی دارد. برای مثال، به دلیل اینکه تبخیر بنزین با سرعت بالایی صورت می گیرد، از این رو، احتمال سریع تر سفت شدن قیر حل شده در آن وجود دارد. به همین خاطر به این قیر، قیر تندگیر هم می گویند. از سوی دیگر، قیرهای کندگیر در نفت قابل حل هستند. همچنین در رابطه با قیر نفت دیرگیر نیز باید بگوییم که این نوع قیر دارای قابلیت حل شدن در نفت گاز می باشند.
برای خرید قیر ویسکوزیته کلیک کنید.
۳. قیر اکسید شده یا دمیده
پس از انجام عمل خالص سازی قیر، هوای با درجه حرارت بالا را در قیر می دمند که نتیجه کار، قیر اکسید شده خواهد بود. طی این عمل، از دمای هوای ۳۰۰-۲۰۰ درجه سانتیگراد استفاده می شود که به وسیله لوله های سوراخ دار به محفظه ای که قیر درون آن است، دمیده می شود. در واقع مولکول های اکسیژن هوا با هیدروژن قیر ترکیب خواهند شد. سپس با به پدید آمدن آب، عمل پلیمریزاسیون صورت می گیرد. قیر اکسید شده در مقایسه با قیر خالص از درجه نفوذ کمتر، درجه نرمی بیشتر و همچنین حساسیت کمتری نسبت به تغییرات دما برخوردار است. از قیر اکسید شده بیشتر در تولید ورق پوشش سقف، باتری های ماشین، اندود کاری و… استفاده می گردد. قیر دمیده در کارخانه ها با علامت R شناخته شده است.
مشخصات قیر پالایشگاهی
مشخصات قیر پالایشگاهی عبارت است از:
- درجه نرمی: منظور از درجه نرمی حالتی است که در آن قیر از شکل جامد تبدیل به حالت مایع و روان می گردد. هرچه قیر پالایشگاهی از درجه نرمی بالاتری برخوردار باشد، به تغییرات دما حساسیت کمتری نشان می دهد. قیر معمولی دارای درجه نرمی حدود ۷۰-۶۰ می باشد.
- شکل پذیری: یک نمونه قیر را در نظر بگیرید و آن را به مساحت یک سانتیمتر مربع و با سرعت پنج سانتیمتر بر دقیقه بکشید. در واقع خاصیت شکل پذیری قیر همان مقدار افزایش طول آن پیش از پارگی خواهد بود.
قیر پالایشگاهی چه کاربردی دارد؟
در حوزه راهسازی و عایق کاری ساختمان، از قیر پالایشگاهی استفاده می شود. با اینکه نود درصد قیر تولید شده توسط پالایشگاه ها، جهت مصارف راهسازی کاربرد دارد، اما تنها چیزی حدود ۱۰ درصد از این قیرها، صرف عایق کاری می شود که معمولا برای عایق کاری بام ها و کف حمام به کار می رود. البته در انجام این کار، برای ثابت ماندن قیر از گونی کمک می گیرند. تجربه نشان می دهد که الیاف موجود در گونی، قیر را در حالت رقیق خود ثابت نگه می دارد. محصولاتی مثل مقوای قیری یا نمد قیری با اسم تجاری ایزوگام توزیع می شود. همچنین برای اینکه رطوبت زمین به درون ساختمان نفوذ نکند، از بلوکاژ و ماکادوم نیز استفاده می گردد.
- درجه خلوص: درجه خلوص قیر پالایشگاهی، از وزن نمونه قیر تقسیم بر وزن ناخالصی، منهای وزن قیر به دست می آید. می دانید که حلال قیر، تترا کلرور کربن و سولفور کربن است، پس اگر مقداری از قیر را در این مواد حل کنیم، ناخالصی های آن باقی می ماند که به روش فرمول بالا درجه خلوص قیر به دست می آید.
- افت وزنی: در دمای بالا، به دلیل بخار شدن مقداری از روغن ها و دیگر ترکیبات نفتی قیر، شاخص افت وزنی مطرح می گردد که جز خواص مهم قیر نیز محسوب می شود. اندازه گیری این فاکتور معمولا در دمای ۱۶۳ درجه و زمان ۵ ساعت می گیرد.
- درجه اشتعال: با رسیدن قیر به این دما، احتمال مشتعل شدن آن با نزدیک شدن به شعله گاز وجود دارد. در واقع این دمای اشتعال قیر است که حداکثر میزان حرارت دهی آن را تعیین می کند.
- درجه نفوذ: شدت سختی قیر، بر اساس تست درجه نفوذ مشخص می شود. طی این آزمایش، در قیر با حرارت ۲۵ درجه، یک سوزن را که دارای بار صد گرمی است به مدت ۵ ثانیه وارد می کنند. در واقع، درجه نفوذ را می توان مقدار نفوذ قیر بر حسب دهم میلیمتر دانست. بنابراین مشخص می شود که هر چقدر میزان درجه نفوذ یا سختی قیر کمتر باشد، احتمال سخت تر بودن آن بیشتر خواهد بود.
آیا میدانید قیر نفوذی چه ویژگی هایی دارد؟
- گرانروی: خاصیت جامد بودن قیر را می توان بر مبنای کندروانی یا گرانروی بررسی کرد. هر چه این شاخص بالاتر باشد، خواص جامد بودن قیر بیشتر خواهد بود. هر چه درجه حرارت بالاتر رود، میزان کندروانی قیر کمتر بوده که از جمله مشخصه های قیر به شمار می رود که با کمک دستگاه سی بولت فیورل اندازه گیری می شود.
ویژگی های قیر پالایشگاهی
از ویژگی های دیگری که قیر پالایشگاهی می تواند، داشته باشد، شامل موارد زیر است:
- قیر به راحتی با محیط زیست سازگاری پیدا می کند. چه در شرایط تولید و چه در شرایط حمل و نقل.
- قیر امولسیون در مقابل مصالح سنگی و هوا به راحتی شکسته می شود.
- سمی نبودن و عدم داشتن هر گونه بو
- عدم آتشگیری هنگام حمل و نگهداری و اجرا
- پس از پایان فرایند تولید قیر پالایشگاهی، از رنگ قهوه ای تبدیل به سیاه می شود.
- شکست قیر امولسیون و آماده شدن برای اجرای لایه های بعدی آسفالت.
- امکان دادن حرارت غیر مستقیم در صورت رسیدن دمای محیط به کمتر از ۵ درجه سلسیوس، با کمک سیستمی مثل لوله کشی روغن داغ برای زیاد شدن دما.
قیمت قیر پالایشگاهی
قیمت انواع قیر صنعتی تحت تاثیر فاکتور‌های مهمی مثل کیفیت قیر، مشخصات فیزیکی، روش پالایش، مشخصات شیمیایی، روش تولید، چسبندگی، میزان نفوذپذیری قیر، نوع قیر، کاربردها، نرخ ارز و نوسانات آن، شرکت تولید کننده، میزان عرضه و تقاضا، چگونگی بازار عرضه و تقاضا و… تغییر می کند و صرفا قیمت مشخصی را نمی توان برای آن در نظر گرفت.
عرضه انواع قیر در بازار ایران چگونه است؟
بزرگترین پالایشگاه های تولید کننده انواع قیر، به عنوان اصلی ترین مراکز تولید و خرید و فروش قیر شناخته می شوند. از این رو، خریداران بهترین نوع قیر پالایشگاهی را از این مراکز با سند اعتبار محصول خریداری می کنند. از جمله مهمترین شاخصه های قیر در بازار ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کیفیت بالای انواع قیر
- بسته بندی های استاندارد و مناسب قیر
- خرید و فروش عمده
- امکان خرید و فروش جزیی
- توزیع از طریق سیستم فروش معتبر
- امکان صادرات عمده
- تغییر در ساختار تولید
سخن پایانی
پالایشگاه تولید کننده قیر، نفت خام را تحت اثر روش های فرآوری شده به موادی مثل نفت سفید، گازوئیل، بنزین و قیر تبدیل می کند. قیر به عنوان یک ماده هیدروکربنی ارزشمند در انواع مختلفی مثل قیر پالایشگاهی، قیر مخلوط و قیر دمیده، کاربردهای زیادی در راهسازی و عایق کاری دارد.
سوالات متداول
خرید و سفارش قیر پالایشگاهی مرغوب، از شرکت های معتبر تولید کننده این محصول به راحتی امکان پذیر است.
به دلیل نوسانات قیمت جهانی نفت، قیمت قیر نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. بنابراین برای اطلاع دقیق از قیمت قیر پالایشگاهی می توانید با مراکز تولیدی این محصول ارتباط برقرار کنید.
قیر پالایشگاهی را می توانید بدون هیچ گونه مواد اضافی سوختنی و پلاستیکی، از پالایشگاه تولید کننده با ضمانت و اصالت محصول خرید کنید.
